ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΚΟΗΣ

 

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η ακοή είναι πολύ κρίσιμη δεξιότητα για την ανάπτυξη του λόγου και της επικοινωνίας αλλά και της μάθησης.

Τα παιδιά με δυσκολίες ακοής εξακολουθούν να είναι ένας πληθυσμός «υποεκτιμημένος» και  όσο νωρίτερα εμφανιστούν τα προβλήματα της ακοής στη ζωή ενός παιδιού, τόσο πιο σημαντικές οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη του.

Παρομοίως, όσο νωρίτερα διαγνωστεί η δυσκολία και ξεκινήσει η παρέμβαση, τόσο λιγότερο σοβαρές θα είναι οι επιπτώσεις.

Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τρόποι με τους οποίους οι διαταραχές της ακοής έχουν επιπτώσεις στα παιδιά:

1)     Η διαταραχή της ακοής προκαλεί καθυστέρηση στην ανάπτυξη της αντίληψης και του λόγου

2)     Η διαταραχή της ακοής δημιουργεί προβλήματα στη μάθηση και επακόλουθα μαθησιακές δυσκολίες

3)     Οι δυσκολίες στην επικοινωνία οδηγούν συχνά σε κοινωνική απομόνωση και πτωχή αυτοεκτίμηση

4)     Μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις μέχρι και στην επαγγελματική αποκατάσταση

 

Πώς κατακτούμε το λεξιλόγιο;

12    μηνών εμφανίζονται οι πρώτες λέξεις

18    μηνών 20 με 100 λέξεις

24    μηνών 300 λέξεις

36    μηνών 900 λέξεις

48    μηνών 1.500 λέξεις

60 μηνών 2.500 λέξεις

Όμως, το λεξιλόγιο αναπτύσσεται πιο αργά στα παιδιά με βαρυκοΐα.

Τα παιδιά που δεν ακούν καλά, μαθαίνουν πιο εύκολα συγκεκριμένες έννοιες, όπως γάτα πέντε κόκκινο, παρά αφηρημένες έννοιες όπως πριν, μετά, ίσο με, ζήλια.

Επίσης τα παιδιά με προβλήματα ακοής δυσκολεύονται επίσης στην κατανόηση λέξεων με πολλαπλά νοήματα, για παράδειγμα η λέξη φύλλο.

Εξάλλου δυσκολεύονται με την χρήση λέξεων, όπως άρθρα, προσδιορισμοί.

Επίσης τα παιδιά με προβλήματα ακοής καταλαβαίνουν αλλά και παράγουν πιο σύντομες και πιο απλές φράσεις και συχνά έχουν δυσκολία στο να κατανοήσουν και να γράψουν συνθέτες προτάσεις (πχ. ο δάσκαλος με τον οποίον σήμερα έχουμε μαθηματικά είναι άρρωστος) ή να καταλάβουν την παθητική φωνή (πχ τα παιδιά διδάσκονται από τη δασκάλα μαθηματικά).

Τα βαρύκοα παιδιά πολλές φορές δεν ακούν καλά τις καταλήξεις των λέξεων και έτσι μερικές φορές οδηγούνται σε λάθος κατανόηση και λάθος χρήση των αριθμών, των πτώσεων και γενικότερα σε γραμματικά λάθη.

Τα παιδιά με βαρηκοΐα συχνά δεν μπορούν να ακούσουν χαμηλούς ήχους όπως σ, θ, κ, χ και έτσι δεν τους εισάγουν εύκολα στην ομιλία τους, Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ομιλία τους να μην είναι καταληπτή.

Επίσης μπορεί να μην ακούν την δική τους τη φωνή όταν μιλούν και τούτο τα οδηγεί στο να μιλούν πολύ δυνατά ή να μη μιλούν αρκετά δυνατά. Εξάλλου επίσης μπορεί να έχουν υψίσυχνη φωνή ή  να ακούγονται σαν μουρμουρίζουν/ σιγοψυθιρίζουν.

Επιπλέον, αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε όλους τους τομείς των ακαδημαϊκών επιδόσεων  και ειδικά στην ανάγνωση και στις μαθηματικές έννοιες, όπως έχει αποδειχθεί από διάφορες μελέτες.  Σε αυτόν τον τομέα, τα παιδιά με σοβαρή έως πολύ σοβαρή βαρηκοΐα έχουν περισσότερα προβλήματα.

Μάλιστα,  η απόκλιση της ακαδημαϊκής απόδοσης μεταξύ παιδιών με φυσιολογική ακοή και παιδιών με βαρηκοΐα μεγαλώνει καθώς προχωρούν στις σχολικές τάξεις και εξαρτάται σημαντικά από την ενίσχυση των γονέων και από την ποσότητα, ποιότητα και στιγμή που θα εισαχθεί η θεραπεία και η παιδαγωγική βοήθεια.

Τέλος, συχνά αναφέρουν ότι νιώθουν απομονωμένα, χωρίς φίλους και δυστυχισμένα στο σχολείο.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Η απόκλιση μεταξύ του λεξιλογίου μεταξύ των παιδιών χωρίς προβλήματα ακοής και εκείνων με βαρυκοΐα αυξάνει με την ηλικία.

Όμως, τα βαρύκοα παιδιά μπορούν να καλύψουν αυτό το κενό με παρέμβαση.

Εάν το παιδί σας διαγνωστεί με βαρηκοΐα, είναι καλό, παράλληλα με  τις όποιες επεμβάσεις και παρακολούθηση συστηθεί από τον ΩΡΛ και τον ακοολόγο, να ξεκινήσει μία πρώιμη παρέμβαση, η οποία στοχεύει όχι μόνο στο παιδί, αλλά και στην οικογένεια, έτσι ώστε να προάγουμε το λόγο ( ομιλία ή νοηματική, ανάλογα και με τις επιλογές της κάθε οικογένειας) και άρα να ενισχύσουμε το γνωστικό επίπεδο του παιδιού.

Οι πρώτοι 6 με 12 μήνες στη ζωή ενός παιδιού ή, διαφορετικά, οι πρώτοι 6-12 μήνες στην ζωή ενός κωφού παιδιού που ξεκίνησε όμως να ακούει, είναι πολύ σημαντικοί έτσι ώστε να τεθούν τα θεμέλια της ομιλίας.

Αυτή η περίοδος μπορεί να είναι πολύ αγωνιώδης για γονείς και δασκάλους, που περιμένουν από ένα πολύ μικρό παιδί να μάθει να μιλά γρήγορα, μετά από την ενεργοποίηση του κοχλιακού εμφυτεύματος, είναι όμως σημαντικό να θυμόμαστε πάντα ότι, όπως ένα παιδί με φυσιολογική ακοή δεν μιλά αμέσως μετά τη γέννησή του, έτσι λοιπόν και ένα πολύ μικρό παιδί που ξαφνικά ξεκίνησε να ακούει, χρειάζεται χρόνο και εντατική βοήθεια για να αναπτύξει την ομιλία.  Εξάλλου και εδώ χρειάζεται υπομονή καθώς και η κατάκτηση της ακουστική αντίληψης και του λόγου γίνεται σε βήματα, σταδιακά.

Για παράδειγμα, πρώτα θα κατακτηθεί η αυθόρμητη απάντηση στο ηχητικό ερέθισμα-παιχνίδι, μετά η διάκριση των ερεθισμάτων, κατόπιν οι ανταπόκριση σε εντολές, η διάκριση λέξεων με μία, δυο, τρεις συλλαβές, στη συνέχεια η κατανόηση της προσωδίας του λόγου,  η ένταση και η συχνότητα, η αντίληψη του ότι η φωνή είναι θυμωμένη ή λυπημένη, είναι ανδρική, γυναικεία ή παιδική.

Αρχικά, κατανοούνται συχνές εκφράσεις, απλές εντολές, κατόπιν προχωρούμε σε διπλές εντολές, εντολές μέσα στην τάξη, αλληλουχία τριών και περισσότερων εντολών,  αλληλουχία των γεγονότων σε μία ιστορία και κατόπιν τα παιδιά μπορούν να απαντούν σε ερωτήσεις σχετικές με μία ιστορία κλειστού η ανοιχτού τύπου, να κατανοούν δραστηριότητες ή ασκήσεις σε περιβάλλοντα με θόρυβο.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά με βαρηκοΐα που διαγιγνώσκονται νωρίς και εισάγονται νωρίς στη θεραπευτική και εκπαιδευτική βοήθεια, μπορούν να αναπτύξουν λόγο (ομιλία ή νοηματική) σχεδόν παράλληλα με τα παιδιά που έχουν που δεν έχουν προβλήματα ακοής, με τη καθοδήγηση του ΩΡΛ και του ακοολόγου που παρακολουθεί το παιδί, αλλά και την εκτίμηση σε τακτά χρονικά διαστήματα από τον αναπτυξιολόγο και στη συνέχεια, τη σημαντική βοήθεια από λογοθεραπευτή, ειδικό παιδαγωγό, παιδοψυχολόγο, ενδεχομένως εργοθεραπευτή και όποιον άλλον ειδικό θα χρειαστεί.